REJSY EDUKACYJNO-SZKOLNIOWE LODOŁAMASZCZEM KUNA

Najstarszy pływający lodołamasz na świecie

GORZOWSKI PORT ZIMOWY

Historia stoczni sięga 1886 roku, gdy powstała jako tak zwany port ochronny. Mogły się w nim schronić statki na czas wysokiej wody, zatorów lodowych albo okres zimowy.

Przed rokiem 1945 miasto stanowiło bazę żeglugi śródlądowej i posiadało własny, dobrze wyposażony port o nadbrzeżu długości 0,5 km i o miesięcznej przepustowości ponad 180 barek o tonażu do 600 t. W pierwszych latach po wyzwoleniu gorzowski port rzeczny, aczkolwiek poważnie zniszczony i pozbawiony urządzeń przeładunkowych, wykorzystany został do wywozu cegły rozbiórkowej.

W gorzowskim porcie rzecznym odremontowano najstarszy obecnie pływający lodołamacz „Kuna”, a obecnie trwają prace montażowe przywracające nowe życie kolejnej perełce – dziewiętnastowiecznemu parowcowi – „Kormoran”.

Obecnie Stowarzyszenia Wodniaków „Przystań Gorzów” dzierżawi od miasta port rzeczny. Prowadzi tam prace konserwacyjne i montażowe jednostek pływających.

W basenie portu rzecznego ma powstać przystań turystyczna. Ma to być port i przystań dla żeglugi pasażerskiej oraz jachtowej. W pobliżu mały hotel, tawerna i pole biwakowe z wygodami. Wszystko jest jednak zależne od pozyska pieniądze z funduszy europejskich przez miasto

HOLOWNIK KORMORAN

Kormoran – holownik motorowy śrubowy. Został wybudowany w 1898 r. w stoczni w Hamburgu. Pierwotnie był napędzany przez maszynę parową, później dostał silnik. Jego portem macierzystym był Toruń. W 1906 r. zmienił port na gdański. W 1919 r. holownik został przekazany do Wasserstrassebauamt Elbing, a w latach 30. trafił do Malborka. W 1944 r. zatonął na Nogacie. Z wody został w końcu wydobyty i 27 lipca 1946 r. nazwano go „Sławomir”. Podczas remontu został przebudowany na motorowiec. Służył w Elblągu i ponownie w Toruniu. W 1966 r. przekazano go gorzowskiej Lidze Obrony Kraju. Wykorzystywany jako statek wycieczkowy zatonął w porcie rzecznym w 1968 r. W latach 80. ponownie wydobyty i ustawiony na nabrzeżu Warty. Znajdował się tam aż do 15 maja 2011 roku. Obecnie przebywa w stoczni celem odbudowy.

Historia

Zbudowany na zamówienie Königlische Weichsel-Strombauwervaltung, Danzig jako holownik do obsługi taboru pogłębiarskiego, otrzymał nazwę Kormoran. Koszt jego budowy wyniósł 15.600 marek niemieckich (w tym okresie dniówka robotnika wynosiła od 1 do 3 marek). Napęd stanowiła maszyna parowa o mocy 60 KM. Od 1902 roku jego portem macierzystym był Thorn (pol.: Toruń). W 1906 roku dokonano wymiany kotła parowego oraz zmianę stacjonowania na Danzig (pol.: Gdańsk). Znany jest po części skład załogi holownika za lata 1915/17: kapitan-Franz Wenzel, maszynista-Paul Fahrmann, palacz-Kozowski Hermann. W 1919 roku „Kormoran” został przekazany bezprawnie do Wasserstrassebauamt, Elbing (pol.: Elbląg). Powstała w 1921 roku polsko-gdańska Rada Portu i Dróg Wodnych Wolnego Miasta Gdańska domagała się niestety bezskutecznie zwrotu holownika. W latach trzydziestych XX w. „Kormoran” trafił do Wasserstrassebauamt Marienburg (pol.: Malbork). Zatopiony w grudniu 1944 roku na Nogacie przy śluzie Galgenberg [dz. Rakowiec]. Wydobyty w lipcu 1945 roku przez firmę Brudnicki i wystawiony na ląd. Komisja uznała że statek nadaje się do odbudowy gdyż jest zniszczony w 20%. W dniu 27 lipca 1946 roku nazwany Sławomir został opuszczony na wodę i odholowany do Państwowych Warsztatów i Stoczni w Pleniewie koło Gdańska. Podczas odbudowy dokonano przebudowy na motorowiec. Pod koniec 1946 roku trafił do Państwowego Zarządu Wodnego w Elblągu Nadzór Wodny w Malborku. Od 1951 roku w Rejonie Dróg Wodnych w Elblągu. W maju 1954 roku został przekazany do Rejonu Dróg Wodnych w Toruniu skąd po kilku dniach trafił do Gorzowa Wielkopolskiego do tamtejszego RDW. W 1958 roku przeszedł przebudowę oraz dokonano wymiany silnika. Od 1961 roku w RDW, Szczecin z portem macierzystym w Gorzowie Wielkopolskim. Wycofany w 1965 roku, rok później przekazany Lidze Obrony Kraju-Klub Wodny w Gorzowie Wlkp. jako statek szkoleniowy. Do kiedy eksploatowany nie wiadomo, wykreślony 21 maja 1980 r. z rejestru z urzędu przez Inspektorat Żeglugi Śródlądowej w Szczecinie. Wystawiony na ląd w Gorzowie. Źródło: Wikipedia

LODOŁAMACZ KUNA

Statek zbudowany został w roku 1884 w stoczni Danziger Schiffswerft & Kesselschmiede Feliks Devrient & Co. w Gdańsku dla Königlich Preussische Weichsel – Strombauverwaltung [administracja wodno – budowlana rzeki Wisły], jako czwarty z serii lodołamaczy parowych. Wszystkie nosiły nazwy rzek wpadających do Wisły w jej dolnym biegu. Stosownie do tego statkowi nadano nazwę „FERSE”, co jest niemiecką nazwą płynącej przez Kaszuby i wpadającej do Wisły w miejscowości Gniew rzeki Wierzyca. W roku 1940 zmieniono nazwę na „MARDER”, a po przybyciu do Polski w roku 1947 nazwano statek „KUNA”, co jest dosłownym tłumaczeniem jego niemieckiej nazwy. Ostatnia nazwa statku została zachowana także po rewitalizacji. Miarą wydarzeń i przemian geopolitycznych w Europie Środkowej w XX wieku jest fakt, że statek pięciokrotnie w swojej historii zmieniał banderę, nie zmieniając w zasadzie – wyjąwszy dwa lata po zakończeniu II wojny światowej – swego rejonu działania. 

Stowarzyszenie Wodniaków Przystań - Gorzów

ul. Wał okrężny 39, 66-400 Gorzów Wielkopolski, NIP:5993132168, KRS: 0000366702

Łukasz